Μπελ Χάινριχ, «Ασφυκτική προστασία»

Βιβλίο βαθιά πολιτικό, όπως όλα τα βιβλία του Χάινριχ Μπελ, με αναφορές και προβληματισμούς σχετικά με το μετασχηματισμό της μεταπολεμικής κοινωνίας. Γραμμένο το 1979, εποχή της Μπάαντερ- Μάινχοφ, το προτελευταίο βιβλίο του Μπελ αποτελεί ένα είδος κριτικής στις τάσεις της κοινωνίας και στον κυρίαρχο ρόλο που καταλαμβάνουν σιγά-σιγά τα ΜΜΕ. Ο κεντρικός ήρωας είναι μεγαλοεκδότης, ανήκει στην αστική τάξη, κατέχει τόση κοινωνική δύναμη που το κράτος σπεύδει να τον «προστατεύει» με το να παρακολουθεί διαρκώς, σε κάθε βήμα, τον ίδιο και τα μέλη της οικογένειάς του. Αυτή είναι η βασική σύλληψη –κάπως υποθετική, ωστόσο προφητική σ’ ένα βαθμό, ιδιαίτερα στην κοινωνία της Γερμανίας όπου το κράτος αντιμετώπισε πρώιμα το πρόβλημα της «τρομοκρατίας» εγκαινιάζοντας τρόπους καταστολής. Το τίμημα της προστασίας είναι η ασφυκτική παρακολούθηση- οι διέξοδοι διαφυγής ανοίγονται σαν χαραμάδες και κυρίως οι γυναίκες, που είναι οι δευτερεύοντες ήρωες αυτής της ιστορίας βρίσκουν τρόπους να ισορροπούν.
Η ατμόσφαιρα είναι καφκική και το ύφος πάντα συναρπαστικό, αν και είναι σκοτεινό, βαρύ και αργόσυρτο.
Παρόλο που το θεωρώ αξιόλογο βιβλίο, εξωτερικοί παράγοντες με ανάγκασαν να το διακόψω κι έτσι δεν διαπίστωσα αν ο Μπελ προβάλλει την απαισιόδοξη οπτική ότι ο άνθρωπος συμμορφώνεται και αλλοτριώνεται μέσα σε μια τέτοια κοινωνία ή αν εντέλει υπερισχύει η «ανθρώπινη» πλευρά, που αναζητά την πνευματική ελευθερία.
επιμέλεια: Παπαγγελή Χριστίνα