Δευτέρα, Νοεμβρίου 19, 2007

283 λέξεις για το Ούτε τ’ όνομά μου της Θία Χάλο

Βιβλίο που δύσκολα μπορεί να ταξινομηθεί. Στοιχειά βιογραφίας, απομνημονευμάτων, ιστορίας.
Η ιστορία μιας γυναίκας από τα πρώτα χρόνια της στον Πόντο ως τα βαθιά γεράματα στην Αμερική «δεμένη» με μία επίσκεψη στον Πόντο για την ανεύρεση του χωριού όπου γεννήθηκε. Το χωριό Αϊοντόν, κατά την προφορά του ονόματος όπως το θυμόταν η ίδια (προφανώς Άγιος Αντώνιος) στη θέση του οποίου δεν είχε μείνει τίποτα. Εστιάζω κυρίως στα ιστορικά στοιχεία που η συγγραφέας ισχυρίζεται ότι είναι ελεγμένα και διασταυρωμένα και όντως έτσι αποδεικνύεται από την ανάγνωση του βιβλίου. Η δράση και ο ρόλος του Κεμάλ με τις αλλαγές που επέφερε στην Τουρκία και τις γενοκτονίες της δεκαετίας 1910 (σελ. 25), τα Τάγματα Εργασίας (σελ. 127), η οικονομία και ο πολιτισμός των Ποντίων από τα μέσα του 18ου αι. και μετά (σελ. 160-162) και κυρίως αποκομμένη ευδιάκριτα από την υπόλοιπη αφήγηση η ιστορία του Πόντου κατά τον 20ο αι. (σελ. 185-213).
Ενδιαφέρον έχει και η αναφορά στους Ασσύριους, τον αρχαιότατο λαό της Μεσοποταμίας και Μικράς Ασίας για τον οποίο σήμερα δε γίνονται αναφορές. Οι διωγμοί και οι θανατώσεις των Ασσυρίων είναι εξίσου σημαντικά ιστορικά γεγονότα στο πλαίσιο των εθνοκαθάρσεων που σηματοδότησαν για τη μετατροπή της οθωμανικής αυτοκρατορίας σε εθνικό κράτος κατά το δυνατόν ομοιογενές. (Στη σελίδα 25 η συγγραφέας αναφέρεται στη σφαγή 1.500.000 Αρμενίων, 750.000 Ασσυρίων και 353.000 Ποντίων.)
Η αφήγηση του ταξιδιού στη Μικρά Ασία αλλά και αυτή της προσωπικής ιστορίας την μητέρας της συγγραφέα δεν καλλιεργεί πάθη. Παρά την καταγραφή των ταλαιπωριών και των διώξεων που υπέστησαν η οπτική γωνία είναι ψύχραιμη, ίσως και εξαιτίας της παρέλευσης δεκαετιών από τα γεγονότα και εξαιτίας της νέας ζωής που η Χάλο δημιούργησε στη Αμερική μετά το γάμο της με τον Αβραάμ που την οδήγησε εκεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια: