Σάββατο, Δεκεμβρίου 08, 2007

Το τελευταίο παραμύθι του Μιγκέλ Τόρρες ντα Σίλβα,Τόμας Φόγκελ

Δεν μ’ ενδιαφέρει αν μια ιστορία έχει συμβεί
στην πραγματικότητα, αλλά αν είναι αληθινή
Ένα παραμύθι με κεντρικό θέμα ένα… παραμύθι. Το αφηγείται ο εγγονός ενός περίφημου παραμυθά, ο οποίος πεθαίνοντας άφησε μισοτελειωμένη μια απ’ τις εκπληκτικές του ιστορίες.
Ο Μανουέλ (ο εγγονός), βασανίζεται απ’ την απορία για ο τέλος της χαμένης ιστορίας και στρέφεται στην αναζήτηση των προφορικών αφηγήσεων που χάθηκαν μαζί με το θάνατο του παππού.
Καθώς σπουδάζει μαθηματικά στην Κοϊμπρα, έχει την ευκαιρία να συναναστραφεί μ’ έναν φωτισμένο μαθηματικό που διερευνά τη σχέση της αφήγησης με … τα μαθηματικά. Έτσι, έχουμε τη σχέση μαθητή και δάσκαλου, ο οποίος είναι πνεύμα ευρύ και ανήσυχο. Εμβαθύνει στη σχέση των μαθηματικών με τον κόσμο και τη ζωή και αγαπημένο του σλόγκαν είναι η φράση: «το ένα συναντά το άλλο». Ασχολείται ουσιαστικά με μια «φιλοσοφία» των μαθηματικών, τα οποία συσχετίζει με την αγάπη (σελ. 37: Στην αγάπη υπάρχουν αιώνιες αλήθειες, το ίδιο και στα μαθηματικά), με την περιπέτεια (σαν το θαλασσινό ταξίδι) με το …σκάκι (πρέπει κανείς να διακυβεύει τα πάντα, να θυσιάζει σκέψεις που του είναι αγαπητές για να συνεχίσει μια αγαπητή κίνηση), και φυσικά με τη γλώσσα . Η φιλοσοφία γίνεται κάποια στιγμή και αριθμοσοφία, ένα παιχνίδι παρατηρήσεων και υποθέσεων (σελ. 140: όπως θα έχεις καταλάβει, τα παιχνίδια αρέσουν στους μαθηματικούς).
Το κεντρικό θέμα, όμως, δεν είναι τα μαθηματικά, αλλά το …παραμύθι, η αφήγηση και εννοούμε την προφορική αφήγηση που καθηλώνει το ετερόκλητο ακροατήριο μιας γειτονιάς, μιας ταβέρνας, ενός χωριού. Αυτή η αφήγηση δεν έχει αυτό που ονομάζεται «λογοτεχνικότητα», αλλά στηρίζει τη γοητεία της στην δομή και στην πλοκή. Δεν έχει επεξηγήσεις και αναλύσεις ούτε φραστικά σχήματα. Οι ιστορίες που ανακαλεί ο Μανουέλ σιγά σιγά, με τη διακριτική «βοήθεια» του δασκάλου αλλά και με την ενέργεια που του δίνει ένας παράδοξος έρωτας, μοιάζουν με παραβολές, έχουν τη γοητεία των ταξιδιών, στηρίζονται στο παράξενο, στο παιγνιώδες- προσωπικά μου θύμισαν τις ιστορίες του Νασρεντίν ή της Χαλιμάς (κι αυτές «προφορικές»). Είναι πράγματι πολύ γοητευτικές, θα’ λεγε κανείς ότι είναι «αρχετυπικές».
Οι αναζητήσεις στο χώρο των μαθηματικών αλλά και οι ιστορίες του παππού συγκλίνουν, προς το τέλος του βιβλίου γιατί αφορούν το ίδιο «εσωτερικό ταξίδι»:
σελ. 100-2:
…υπάρχουν σχήματα, σύμβολα και εικόνες που λένε περισσότερα από 100 λέξεις, και υπήρχαν πολύ πριν από τη γραφή. Σκεφτείτε ότι ο λαβύρινθος είναι από τα πρώτα σχήματα που επινόησε ο άνθρωπος. Όποιος τολμούσε να μπει στον λαβύρινθο διακινδύνευε πολλά, ακόμα και τη ζωή του, αλλά είχε και την ευκαιρία –τότε και μόνο τότε-να κερδίσει τα πάντα. (…)όποιος δεν είναι διατεθειμένος να χαθεί, χάνει. Αυτό που μαθαίνουμε από τον Πυθαγόρα αλλά και από τον Αβραάμ Ζακούτο είναι το εσωτερικό ταξίδι.
Έτσι και η τελευταία αυτή ημιτελής ιστορία του παππού, που θα’ δινε τη λύση στο δράμα μιας νεαρής γυναίκας που’ χασε τη …νιότη της ( μόνο σαν συναντήσεις τον εαυτό σου μέσα σε μια ιστορία, σαν να κοιτάζεσαι σε καθρέφτη, μόνο τότε θ’ αποκτήσεις πάλι την αληθινή σου ηλικία, θα ξαναβρείς τη νιότη σου) δίνει την απάντηση σ’ αυτό το θεμελιακό ταξίδι της αναζήτησης της ταυτότητας που αφορά όλους. Η μαθηματική σκέψη του Ριμπέιρο υποδεικνύει ότι η ιστορία του παππού έχει ήδη τελειώσει (σελ. 34: «καλό είναι ν’ ακούει κανείς ιστορίες, καλύτερο όμως είναι ν’ ακολουθεί τη δική του, χωρίς να στέκεται εμπόδιο στον ίδιο του το δρόμο, για να φτάσει έτσι αργά ή γρήγορα στον εαυτό του»/ «μέσα σου είναι η απάντηση. Και ο δρόμος ως εκεί είναι συχνά μακρύς»)
Μια σειρά συμπτώσεων απ’ αυτές που συγχωρούνται μόνο στα …παραμύθια επιβεβαιώνουν την αλήθεια των γεγονότων για τον έκπληκτο Μανουέλ, αν και δεν έχει σημασία η πραγματικότητα γιατί, όπως επισημαίνεται εύστοχα,
η πραγματικότητα είναι υπαρκτή η αλήθεια όμως, όπως και το ψέμα πρέπει να επινοηθεί, είναι γνήσια δημιουργία, άρα σύμβολο ή, πιο σωστά, ένα κομμάτι του πολιτισμού μας.
Χριστίνα Παπαγγελή

17 σχόλια:

anagnostria είπε...

Τι σύμπτωση! Πριν από λίγες μέρες ήταν εδώ ο Τεύκρος Μιχαηλίδης και έδωσε μια διάλεξη με θέμα "Μαθηματικά και λογοτεχνία". Μας αποκάλυψε ότι το συγκεκριμένο είναι το αγαπημένο του βιβλίο. Βεβαίως έτρεξα την άλλη μέρα στο βιβλιοπωλείο, αλλά δυστυχώς δεν το είχε. Το περιμένω.

Ανώνυμος είπε...

Δυστυχώς δεν κυκλοφορεί πια, μάθαμε ότι ο εκδοτικός οίκος το ... πολτοποίησε επειδή δεν είχε κυκλοφορία!! Η μόνη περίπτωση, να το βρούμε πουθενά ξεχασμένο... Κι εγώ, τώρα στις διακοπές που θα πάω Αθήνα, σκοπεύω να ψάξω σε ξεχασμένα βιβλιοπωλεία

anagnostria είπε...

Κρίμα, θα λυπηθώ αν δεν το βρω. Θα κοιτάξω και σε άλλα βιβλιοπωλεία της Λευκωσίας.

Ανώνυμος είπε...

Μπορείτε να δοκιμάσετε από το ίντερνετ. Έχει τύχει να βρω από εκεί βιβλία που δε βρίσκω στα βιβλιοπωλεία...

http://www.greekbooks.gr/web/main/default.aspx

Vasilis Simeonidis είπε...

Να πω την αλήθεια. Δε μ' άρεσε τόσο. Η μεταφυσική διάσταση που δίνεται στο παραμύθι και στα μαθηματικά είναι κάτι που δε μου ταιριάζει.

Ανώνυμος είπε...

Δεν ξέρω πού την είδες τη μεταφυσική διάσταση, εγώ είδα το μυθικό /παραμυθένιο στοιχείο κι έναν σχετικισμό που ενώνει την αφήγηση με τον ορθολογισμό της μαθηματικής σκέψης. Αλλά περί ορέξεως ουδείς λόγος...

Vasilis Simeonidis είπε...

452 λέξεις για μια διευκρίνιση «περί ορέξεως»

Ως μεταφυσική διάσταση εννοώ τη διερεύνηση του κόσμου, της φύσης, ως προς την ουσία τους, δηλαδή ως προς αυτό που βρίσκεται πίσω από τα συγκεκριμένα αισθητά. ίσως η χρήση της λέξης, χωρίς την αποσαφήνισή της, δημιουργεί πρόβλημα.
Παρουσιάζω κάποια σημεία από το βιβλίο τα οποία τεκμηριώνουν αυτή τη «μεταφυσική».
1. «Ως γνωστόν όλα είναι αριθμοί» σελ. 24
2. «ο Ύψιστος ήταν ο πρώτος μαθηματικός και το Σύμπαν που είχε στήσει αποτελούσε μοναδικό υπολογιστικό παράδειγμα» σελ. 25
3. «το σύνολο των γωνιών ενός τριγώνου ισούται με 180 μοίρες. Αυτό ίσχυε ανέκαθεν, ακόμα και πριν ανακαλυφθεί».
4. «Να τι συμβαίνει με τους αριθμούς. Βρίσκονται ανάμεσά μας, μέσα στον κόσμο δηλαδή, έρχονται όμως απ’ έξω, έχουν θεϊκή προέλευση». σελ. 38
5. «ο Θεός είναι μονός αριθμός και αγαπά τους μονούς αριθμούς». σελ. 38
6. «Η Τρίτη δύναμη του 6 είναι το 216. Γιατί αυτός ο αριθμός εμφανίζεται συνεχώς στο έργο του Πλάτωνα; Γιατί ο Πυθαγόρας πίστευε στην αναγέννηση ύστερα από 216 χρόνια ακριβώς;» σελ. 39
7. «... κάπου, κάποτε θα πρέπει να είχαν συμβεί όλα αυτά. ... Αυτό δεν είναι σημαντικό και δεν αλλάζει τίποτα... δε με ενδιαφέρει αν μια ιστορία έχει συμβεί στην πραγματικότητα, αλλά αν είναι αληθινή».
«Κάτι που είναι αληθινό δεν είναι απαραίτητα και πραγματικό;»
«Η πραγματικότητα είναι υπαρκτή, η αλήθεια όμως, όπως και το ψέμα, πρέπει να επινοηθεί, είναι γνήσια δημιουργία, άρα σύμβολο ή, πιο σωστά, ένα κομμάτι του πολιτισμού μας». σελ. 42
8. «... αναφέρθηκε στα βιβλία του Αγίου Αυγουστίνου, που εξαπέλυε επίθεση κατά της πλάνης και της παραπλάνησης και είχε αποδείξει ότι και με την αλήθεια μπορεί κανείς να πει μεγάλα ψέματα». σελ. 43
9. «Ο Αρχιμήδης έχει, φυσικά, δίκιο όταν δηλώνει ότι μπορεί να κινήσει τη γη. Προϋπόθεση είναι να υπάρχει ένα σημείο εφαρμογής, ένας αρκετά μακρύς μοχλός και ένα σημείο να σταθείς. Αυτό που λέει είναι μεν αλήθεια, αλλά αδύνατο να συμβεί». σελ. 45
10. Η εβραϊκή λέξη που σημαίνει φίδι έχει την αριθμητική αξία 358. Αυτή, όμως, είναι και η αριθμητική αξία της εβραϊκής λέξης για το Μεσσία». σελ. 56

Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι, έχουμε μια πολλαπλότητα των ερμηνειών και του περιεχομένου που μπορεί να αποκτήσει στην πραγματικότητα ο «καθαρός» (άνευ περιεχομένου) χαρακτήρας των μαθηματικών τα οποία συνιστούν την Αλήθεια, την Ουσία του Κόσμου.
Ο καθένας σύμφωνα με το βιβλίο ανακαλύπτει τον εαυτό του και ζει τη δική του ιστορία. «Μέσα σου είναι η απάντηση και ο δρόμος μέχρι εκεί είναι συχνά μακρύς».
Η χρήση των εννοιών, αλήθεια, ψέμα, πραγματικό, πλάνη, νομίζω ότι είναι σαφής στη φιλοσοφία και έτσι χρησιμοποιούνται. Αυτό που «δε μου ταιριάζει», όπως έγραψα στο σχόλιο, είναι η απουσία της κοινωνικής διάστασης σε όλα αυτά και των κοινωνικών συνισταμένων που προσδιορίζουν και δίνουν νόημα στον καθένα. Αντί αυτόν προτάσσεται ένας α-κοινωνικός εσωτερισμός.

Ανώνυμος είπε...

Αυτό που μέσα στο βιβλίο εσύ ονομάζεις μεταφυσική εγώ το ονομάζω "αριθμοσοφία" και το βλέπω όχι ως μια προσπάθεια αναζήτησης της ουσίας του κόσμου αλλά ως διανοητικό παιχνίδι.Ασφαλώς οι υποστηρικτές της αριομοσιφίας φτάνουν σε ακρότητες που παραπέμπουν σε θρησκευτικό φανατισμό, (το 216 που επισημαίνεις, ή ακόμα χειρότερα το γνωστό 666). Το "ως γνωστόν όλα είναι αριθμοί" ακούγεται απόλυτο και υπερβατικό, αλλά όταν το λέει ο Πυθαγόρας το αποδεχόμαστε ως μια θεώρηση, ως ΜΕΡΟΣ μιας θεώρησης του κόσμου.
Η αναφορά σε θεό, ύψιστο, θεϊκό κλπ. εδώ έχει το νόημα της ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟς, πουθενά δεν είδα υπερβατικό ή θρησκευτικό χαρακτήρα. Άλλωστε, ο συγγραφέας δεν ταυτίζεται με τις απόψεις που βάζει τους ήρωές του να φέρουν.
Ναι το τρίγωνο έχει και θα έχει 180μοίρες ανεξάρτητα από την ανθρώπινη δράση ή θέληση, κι εντέλει το βιβλίο πραγματεύεται αυτήν την ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, την πέρα απ τ ανθρώπινα σε σχέση με την υποκειμενική πραγματικότητα. Η απάντηση που΄υπαινίσσεται είναι αυτή που παραθέτεις στο τέλος, «Μέσα σου είναι η απάντηση και ο δρόμος μέχρι εκεί είναι συχνά μακρύς» (θυμίζει λίγο παραβολή), αλλά νομίζω ότι συμφωνεί και με τις θεωρίες και της σύγχρονης επιστήμης (επιρροή του παρατηρητή κλπ).
Τέλος, αυτό που ονομάζεις "α-κοινωνικό εσωτερισμό" εγώ θα το ονόμαζα με απλά λόγια "παραμύθι"! Μην ξεχνάς ότι διάβασες ένα παραμύθι, με τις αλληγορίες, τις υπεραπλουστεύσεις και τον αφαιρετικό λόγο που κατ' ανάγκη το συνοδεύει!

Vasilis Simeonidis είπε...

1. "όταν το λέει ο Πυθαγόρας το αποδεχόμαστε ως μια θεώρηση, ως ΜΕΡΟΣ μιας θεώρησης του κόσμου". Συμφωνώ, αλλά πρόκειται για μυστικισμό.
2. "πουθενά δεν είδα υπερβατικό ή θρησκευτικό χαρακτήρα. Άλλωστε, ο συγγραφέας δεν ταυτίζεται με τις απόψεις που βάζει τους ήρωές του να φέρουν". Η λέξη υπερβατικό δημιουργεί πρόβλημα ωε προς το περιεχόμενό της. Τί εννοείς; Ο συγγραφέας βέβαια και δεν ταυτίζεται, αλλά αυτός δημιουργεί τους ήρωές του και όσα αυτοί εκφράζουν.
3. "το τρίγωνο έχει και θα έχει 180μοίρες ανεξάρτητα από την ανθρώπινη δράση ή θέληση". Ένα τρίγωνο που η ανθρώπινη δράση και θέληση εγγράφει σε σφαίρα έχει 180 μοίρες; Μην είσαι τόσο επίπεδη.
4. Ναι, πρόκειται για ένα παραμύθι και ως παραμύθι το έκρινα.

Ανώνυμος είπε...

Τον όρο "υπερβατικός"(το "θρησκευτικός" είναι πολλές φορές απεχθής προέκταση καθ υπερβολήν)τον χρησιμοποίησα σε απάντηση σ αυτό που έγραψες, ότι δε σου άρεσε η "μεταφυσική διάσταση" του βιβλίου. Ο όρος "μεταφυσικός",αν δεν κάνω λάθος, σημαίνει "πέρα απ' τα φυσικά, μετά τα φυσικά, η αναζήτηση της ουσίας όπως έγραψες με εργαλεία πέρα απ την ορθή λογική, άρα που υπερβαίνουν την απλή λογική και τις δυνάμεις κατανόησης του κόσμου (πχ. ερμηνεία θεολογική οτου κόσμου, απόδοση δύναμης σε υπερφυσικά όντα κλπ.). Συνήθως ΑΥΤΟ είναι που ενοχλεί αναγνώστες που νιώθουν ότι η αυθαιρεσία προσβάλλει τη νομοσύνη τους. Εμένα ΑΥΤΟ θα μ ενοχλούσε, αλλά δεν διέκρινα τέτοιου έίδους -δογματική-διάσταση.
Αν πάλι, χρησιμοποίησες τον όρο με την έννοια που διευκρινίζεις στο επόμενο σχόλιο, (διερεύνηση του κόσμου, της φύσης, ως προς την ουσία τους, δηλαδή ως προς αυτό που βρίσκεται πίσω από τα συγκεκριμένα αισθητά), γιατί να σ ενοχλεί;
Ναι, μυστικισμός είναι σίγουρα πιο κατάλληλη λέξη για την σοφία των αριθμών,την αριθμοσοφία.
Η σχέση του συγγραφέα με τους ήρωες που πλάθει είναι μεγααααλη ιστορία, πάντως διαστρεβλώνεται η οπτική του (συγγραφέα) όταν παραθέτουμε μεμονωμένα αποσπάσματα από λόγια των ηρώων του.
Τέλος, μπορεί να είμαι επίπεδη (τι ευγενής!), αλλά εσύ είσαι σοφιστής! χρησιμοποιείς την ίδια λέξη (τρίγωνο) με διαφορετικό περιεχόμενο! και η ουσία είναι ότι οι μαθηματικές σχέσεις (ακόμα κι αν τ ανθρώπινο μυαλό ορίζει τ' αξιώματα ), ισχύουν και ίσχυαν ανεξάρτητα απ την ανθρώπινη ιστορία!

Και όμως γυρίζει!

ΥΓ. ερωτηση: Η Πέμπτη συμφωνία του Μπετόβεν ΎΠΗΡΧΕ πριν τον Μπετόβεν;

Vasilis Simeonidis είπε...

Αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά τα μαθηματικά. Τίποτα δε μου αποδεικνύει ότι προϋπάρχουν... Και κυρίως όταν ως γλώσσα περιγράφουν τον κόσμο.

Υ.Γ. Γιατί το 2 είναι πριν από το 3 στην αριθμογραμμή;

Vasilis Simeonidis είπε...

Συμπληρώνω τη σκέψη μου.
Τα μαθηματικά (άλγεβρα και γεωμετρία) δεν οικοδομούνται με προϋπάρχονται υλικά, ούτε αποτελούν προϋπάρχουσες οντότητες.
Είναι μια γλώσσα που κατασκευάζεται και εξελίσσεται για να περιγράψει τη φύση (που υπάρχει πριν από εμάς οι οποίοι ως υποκείμενα τη γνωρίζουμε) καθώς την ανακαλύπτουμε. Επίσης, εξελίσσεται για να περιγράψει την κοινωνική πραγματικότητα και τη δυναμική της.
Πώς; Η αφαιρετική λειτουργία της σκέψης οδηγείται στην έννοια της μονάδας καθώς από τις «εικόνες» π.χ. ένα μήλο, ένα βιβλίο, ένα τραπέζι κλπ αφαιρεί το περιεχόμενο και κρατάει τη μορφή. Δηλαδή την αφηρημένη έννοια της μονάδας.

Ανώνυμος είπε...

Δε μίλησα για τα μαθηματικά ως γλώσσα, μίλησα για τις ΣΧΕΣΕΙς των εννοιών που ορίζουν τα μαθηματικά, κι αν όχι τα μαθηματικά που είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα (δηλ. τα αξιώματα ορίζουν αυθαίρετες έννοιες), η φυσική. Έτσι, οι συχνότητες των νοτών που απαρτίζουν την 5η συμφωνλια, πχ. ασφαλώς προϋπάρχουν, όπως κι ο συνδυασμός τους.
Ο Μπετόβεν απλώς τις ΕΠΕΛΕΞΕ, ΕΠΕΛΕΞΕ ΑΥΤΟΝ τον συνδυασμό!

Ανώνυμος είπε...

Δε μίλησα για τα μαθηματικά ως γλώσσα, μίλησα για τις ΣΧΕΣΕΙς των εννοιών που ορίζουν τα μαθηματικά, κι αν όχι τα μαθηματικά που είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα (δηλ. τα αξιώματα ορίζουν αυθαίρετες έννοιες), η φυσική. Έτσι, οι συχνότητες των νοτών που απαρτίζουν την 5η συμφωνλια, πχ. ασφαλώς προϋπάρχουν, όπως κι ο συνδυασμός τους.
Ο Μπετόβεν απλώς τις ΕΠΕΛΕΞΕ, ΕΠΕΛΕΞΕ ΑΥΤΟΝ τον συνδυασμό!

Vasilis Simeonidis είπε...

Ευχαριστώ που το δημοσίευσες δύο φορές. Προφανώς η ταυτότητα, ως σχέση των δύο σχολίων, θα υπήρξε πριν από τα σχόλια (κατ' αναλογία όσων γράφεις)
Όχι, ο Μπετόβεν ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ αυτόν τον συνδυασμό.
ΥΓ. Η 5η συμφωνία γράφτηκε πριν από την 4η;
(Συγχώρεσέ μου την ειρωνεία. Το ΥΓ το γράφω για να μπερδέψω τη συζήτηση!!! Έχουμε διαφορετική προσέγγιση των μαθηματικών. Για μένα είναι και αυτά δημιούργημα του πολιτισμού μας που εξελίσσονται μέσα στον ιστορικό χρόνο. Τίποτα δεν προϋπάρχει. Σχετικά με τη φυσική η συζήτηση ξεφεύγει. Παίζει ο Θεός ζάρια; Νομίζω ότι στο 2ο σχόλιό μου, 452 λέξεις για μια διευκρίνιση "περί ορέξεως" ξεκαθάρισα τεκμηριωμένα τη θέση μου)

Ανώνυμος είπε...

Δεν ξέρω αν ενδείκνυται η ειρωνεία ως μέσον ανεύρεσης της αλήθειας, γιατί αυτόν τον στόχο νομίζω έχει ο "φιλοσοφικός" διάλογος (απάντησα στο πρώτο σου σχόλιο).
ΝΑι, ο Μπετόβεν είναι μεγάλος δημιουργός, από τους ΑΠΕΙΡΟΥΣ συνδυασμούς που υπάρχουν(προ"υπάρχουν λέω εγώ, δηλαδή υπάρχουν ανεξάρτητα απ΄τη θέλησή μας) επέλεξε τον συγκεκριμένο.
Ίσως αγγίζουμε εκλαϊκευτικά τα 'απειρα σύμπαντα, που δεν ξέρω αν υπάρχουν ως δυνατότητες απλώς ή ως "πραγματικότητες".
Μη νομίζεις, δεν είναι και τόσο διαφορετική η προσέγγισή μας.
Και αναρωτιέμαι, η δική μου θεώρηση (οι μαθηματικές σχέσεις, ή οι νότες φερειπείν προϋπάρχουν κι ο άνθρωπος τις αποκαλύπτει" είναι πιο κοντά στην πλατωνική σκέψη ή η δική σου (όλα εξαρτώνται από την ανθρώπινη παρατήρηση/σκέψη, και δεν υπάρχουν ανεξάρτητα απ' τον άνθρωπο;)
Συγχώρεσε κι εσύ με τη σειρά σου για την έλλειψη στοιχειωδών γνώσεων που μπορεί να κρυβουν οι αμπελοφιλοσοφίες μου, αλλά αν νομίζεις ότι το φιλοσοφείν είναι μόνο ΄δικαίωμα των ειδικών, πες μου το και θα το ..βουλώσω αμέσως!

Vasilis Simeonidis είπε...

Ξεκινώ ανάποδα.
4. Γιατί με παρεξηγείς; Αν θεωρούσα ότι η φιλοσοφία είναι θέμα "ειδικών" πρώτος εγώ θα το ... βούλωνα!
3. Δεν ισχυρίστηκα ότι "όλα εξαρτώνται από την ανθρώπινη παρατήρηση/σκέψη, και δεν υπάρχουν ανεξάρτητα απ' τον άνθρωπο" ΠΟΥ είδες κάτι τέτιο; ΠΟΥ; Ίσως διάβασες βιαστικά το εξής: "Έχουμε διαφορετική προσέγγιση των μαθηματικών. Για μένα είναι και αυτά δημιούργημα του πολιτισμού μας που εξελίσσονται μέσα στον ιστορικό χρόνο. Τίποτα δεν προϋπάρχει. Σχετικά με τη φυσική η συζήτηση ξεφεύγει".
2. Η τέχνη είναι δημιουργία, εφεύρεση, επινόηση, κατασκευή, μεγέθυνση κλπ. Δεν έχω υπόψη μου να είναι διαδικασία ανακάλυψης. Μου θυμίζει τον Κολόμβο η αντίληψη ότι προϋπάρχουν...
1. Ξέρεις καλά ότι το χιούμορ και η ειρωνεία είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και μάλλον προάγουν το διάλογο.