Τετάρτη, Νοεμβρίου 28, 2018

Μας συνέλαβαν! Can Dundar


η Σηλυβρία ήταν η δική μου "στάση για να εντοπίσω τον ουρανό"
Τουργκούτ Ουγιάρ

Το βιβλίο αυτό δεν είναι λόγος, είναι πράξη. Έχει δηλαδή επιτελεστική δύναμη. Γράφτηκε στην Τουρκία μέσα από τη φυλακή της Σηλυβρίας, έναν χρόνο πριν το περίφημο στρατιωτικό πραξικόπημα της 16ης Ιουλίου 2016 (που έδωσε στον Ερντογάν το έναυσμα για τις πιο άγριες διώξεις και την πιο σκληρή καταστολή που γνώρισε το τουρκικό κράτος τον τελευταίο αιώνα). Υπήρξε ένας τρόπος συσπείρωσης και αντίστασης στον κυβερνητικό αυταρχισμό, που επερχόταν αδίσταχτος.
Ο -τότε- αρχισυντάκτης της Τζουμχουριέτ, Τζαν Ντουντάρ, στις 29 Μαΐου 2015 αποκάλυψε μέσω της εφημερίδας (μια βδομάδα σχεδόν πριν τις εκλογές της 8ης  Ιουνίου), ότι η τουρκική κυβέρνηση το 2014 έστελνε όπλα χωρίς κοινοβουλευτική έγκριση σε «ριζοσπαστικές ισλαμιστικές οργανώσεις» (ISIS), καθιστώντας την Τουρκία συνεργό στον συριακό εμφύλιο πόλεμο.  Το δημοσίευμα βασίστηκε σε φωτογραφικό και βιντεοσκοπημένο υλικό όπου, πέραν κάθε αμφιβολίας, αποδεικνύεται ότι φορτηγά της ΜΙΤ (Μυστικές Υπηρεσίες/Εθνική Οργάνωση Πληροφοριών) έστελναν όπλα στη Συρία (ο τίτλος της εφημερίδας: «Αυτά είναι τα όπλα που ο Ερντογάν λέει πως δεν υπάρχουν»).
Ο αρχισυντάκτης της Τζουμχουριέτ στην Κων/πολη και συγγραφέας του βιβλίου, συνελήφθη στις 29 Νοεμβρίου (ημέρα επετείου του γάμου του!) και προσήχθη μαζί με τον αντίστοιχο υπεύθυνο της Άγκυρας, Ερντέμ Γκιουλ. Υποβλήθηκε σε 92 μέρες φυλάκιση εκ των οποίων τις περισσότερες σε πλήρη απομόνωση (στο τέλος συγκατοίκησαν), μέτρα μάλλον ήπια σε σχέση με όσα ξέρουμε ότι γίνονται στους αντιφρονούντες (προφανώς επειδή είναι προσωπικότητα με παγκόσμια εμβέλεια). Ο Ερντογάν ποτέ δεν αρνήθηκε τις κατηγορίες του δημοσιεύματος ενώ στον Ντουντάρ απαγγέλθηκαν ανυπόστατες κατηγορίες για «αποκάλυψη κρατικών μυστικών», «κατασκοπεία», «συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση». Και φυσικά ότι συνεργάζεται με τον… Γκιουλέν (αν και ο μέχρι πρό τινος φιλοκυβερνητικός Γκιουλέν ήταν στο στόχαστρο της εφημερίδας για ένα διάστημα)[1]! Ο Ντουντάρ αποφυλακίστηκε τον Φεβρουάριο του 2016, όταν ο Ερντογάν δεν είχε ακόμη τον έλεγχο της Δικαιοσύνης, και στη συνέχεια παραιτήθηκε από την εφημερίδα για να συνεχίσει την ακτιβιστική του δράση.
            Όπως θα έγινε αντιληπτό, μεσολάβησε ένα διάστημα 5-6 μηνών στο οποίο ο δημοσιογράφος είχε την ευκαιρία να διαφύγει στο εξωτερικό, και μάλιστα πήγε στο Λονδίνο για να παραλάβει βραβείο, αλλά επέλεξε συνειδητά να επιστρέψει για λόγους σαφώς πολιτικούς. Καθαρά δημοσιογραφικού χαρακτήρα το ύφος του κειμένου, μάς αναπαριστά με κάθε λεπτομέρεια τις συνθήκες της σύλληψης, την απήχηση στον στενό οικογενειακό αλλά και τον ευρύτερο επαγγελματικό και πολιτικό κύκλο, καθώς και τα ποικίλα συναισθήματα (πίκρα, φόβους, αγωνίες) που συνοδεύουν αυτές τις αποφάσεις. Έχουμε ακόμα μια πολύ αναλυτική περιγραφή της φυλακής της Σηλυβρίας που ιδρύθηκε το 2008 απ τον Ερντογάν, των συνθηκών ζωής, των ψυχικών σκαμπανεβασμάτων του ήρωα και του Ερντέμ Γκιουλ, αλλά και του χάους στην Τουρκία με τα σκάνδαλα και τους διωγμούς που προετοίμασαν την σκλήρυνση της στάσης του Ερντογάν. Εντοπίζεται μάλιστα η εποχή που το κράτος κατάλαβε ότι όταν οι φυλακισμένοι είναι πολλοί μαζί, στηρίζουν ο ένας τον άλλον, οι φυλακές ήταν σχολές λογοτεχνίας από μόνες τους… Έτσι εμπνεύστηκαν μεγάλοι ποιητές όπως ο Ορχάν Κεμάλ και ο Ναζίμ Χικμέτ: όποιος έμπαινε μέσα, έβγαινε με καλύτερα εφόδια. Αντί να αποφυλακίζονται απλώς, αποφοιτούσαν, συμπληρώνοντας τα κενά στη σταδιοδρομία τους. Έτσι το τουρκικό κράτος, σκληραίνοντας τη στάση του, προώθησε έναν χειρότερο τρόπο τιμωρίας, την απομόνωση, όπου μέσα σ’ όλα τα βασανιστήρια προστίθεται και η μοναξιά...
Η αφήγηση είναι διανθισμένη με στίχους και αποσπάσματα από ποιητές και στοχαστές στην Τουρκία, περνώντας το μήνυμα σε όλον τον κόσμο ότι μπορεί η δικτατορία να είναι πολύ σκληρή, αλλά εξίσου έντονος και σκληρός είναι ο αγώνας για δημοκρατική και ελεύθερη χώρα.
Απ’ όλες αυτές τις λεπτομέρειες της κράτησης του Ντουντάρ, αυτό που μ’ εντυπωσίασε σαν πρακτική ήταν «η Αγρύπνια της Ελπίδας»: ένας συνάδελφος του αρχισυντάκτη, κάποιο πρωινό, φτάνει στην πύλη της Σηλυβρίας με μια ξύλινη καρέκλα κι αρχίζει την Αγρύπνια της Ελπίδας, προσφέροντας συμπαράσταση στους φυλακισμένους. Αυτή ήταν η αρχή. Κάθε μέρα ερχόταν ένας άλλος, δημιουργώντας με τους κρίκους μια ολόκληρη αλυσίδα! Οι υποψήφιοι συμμετέχοντες κάποια στιγμή σχημάτισαν ουρά!
Επίσης, μέσα στα τραγελαφικά αυτών των καταστάσεων καταγράφεται το θεατρικό έργο από τρόφιμους, που διαδραματιζόταν σ’ ένα… μπουντρούμι (το ρεπερτόριο έμοιαζε να βασίζεται στην ιδέα ότι το να μάθουμε για έναν άλλον κόσμο θα’ ταν επιβλαβές. Στην ιδέα πως αν βλέπαμε άλλους σε πολύ χειρότερη κατάσταση από μας, αυτό θα μας έκανε να θεωρούμε τον εαυτό μας τυχερό. (…) έτσι, ένα διπλό έργο παιζόταν απ’ τις δυο μεριές του γυαλιού).
Ο Ντουντάρ έχει απόλυτη επίγνωση ότι είναι τυχερός που βγήκε αλώβητος απ’ αυτήν την ιστορία και που είναι ζωντανός (αν και κινδύνεψε στη συνέχεια η ζωή του), εφόσον χιλιάδες συμπολίτες του πλήρωσαν με φρικτά βασανιστήρια, φυλακές, εξορίες ή και με τη ζωή τους την αγάπη τους στην ελευθερία και τη δημοκρατία. 
Ο αγώνας για μια δημοκρατική Τουρκία τη σήμερον ημέρα έχει γίνει ακόμα πιο σκληρός, κι αυτό που πρέπει να προβληματίζει Έλληνες κι Ευρωπαίους είναι ότι η Ευρώπη δεν αντιδρά γιατί η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης- Τουρκίας για το προσφυγικό κλείνει το στόμα της Ευρώπης για όσα συμβαίνουν στην Τουρκία, όπως επισημαίνει ο Ντουντάρ σε συνέντευξή του στις 8 Μαρτίου 2017.
Χριστίνα Παπαγγελή


[1] Ο Γκιουλέν, σύμφωνα με την επιμελήτρια του βιβλίου, ήτα αρχικά ανεπίσημος συνεργάτης του ΑΚΡ

Δεν υπάρχουν σχόλια: