Τετάρτη, Σεπτεμβρίου 03, 2008

434 λέξεις για τα «Γράμματα από το Χαράρ» του Αρθούρου Ρεμπώ

Το βιβλίο περιλαμβάνει επιλογή από επιστολές του Ρεμπώ, σύντομο σημείωμα του μεταφραστή Απ. Καρούλια και εισαγωγή βιογραφικού χαρακτήρα από τους D. και N. Petitfax. Επίσης στο τέλος υπάρχει επίμετρο του Jerome Verain.
Τα γράμματα που παρατίθενται καλύπτουν το χρονικό διάστημα μεταξύ 17ης Αυγούστου 1880 και 9ης Νοεμβρίου 1891, παραμονής του θανάτου.
Τα ενδιαφέροντα που γεμίζουν το χρόνο του Ρεμπώ είναι στεγνά, πρακτικά και εστιάζουν σε ζητήματα σχετικά με το εμπόριο και τις δουλειές του με σκοπό να εξασφαλίσει ένα ποσό που θα του επιτρέψει να ζήσει χωρίς να δουλεύει. Αυτός που ονειρευόταν να γίνει εισοδηματίας* δεν κατόρθωσε ποτέ να απαλλαχθεί από το βιοποριστικό άγχος. Είναι φιλάργυρος; είναι κυνικός; είναι αμοραλιστής;...
Τα βιβλία που τον ενδιαφέρουν είναι τεχνικά βιβλία και τέτοια παραγγέλλει συνεχώς να του στείλουν από τη Γαλλία. Αναζητά και σκέφτεται νέες ανεξερεύνητες χώρες και νέες δουλειές που θα του αποφέρουν πλούτο.
(Τι σημασία μπορεί να έχουν όλα αυτά; Τι σχέση μπορεί να έχουν με το ποιητικό του έργο; Τι νόημα μπορεί να έχει η ζωή του Ρεμπώ; Είναι και αυτή ένα ποίημα ΒΙΩΜΕΝΟ)
Μόνιμο άγχος του φαίνεται να είναι και η στρατιωτική θητεία, ακόμη και όταν βρίσκεται στη Μασσαλία, ακρωτηριασμένος στο νοσοκομείο, και η πιθανότητα να μπλέξει με τη στρατιωτική γραφειοκρατία. Χαρακτηριστικό των γραφτών του είναι η γκρίνια. Για την υγεία του και την κούραση, για το κλίμα και τις συνθήκες ζωής, για τις δουλειές που δεν πάνε καλά, όπως σχεδίαζε και περίμενε.
Στο γνωστότερο ίσως γράμμα του, προς την αδελφή του, από τη Μασσαλία στις 15 Ιουλίου 1891 αφηγείται πως έφτασε στο σημείο να τον ακρωτηριάσουν. Χωρίς μελοδραματισμούς και με κρύα ματιά για ότι συνέβη λες και δεν είναι το δικό του πόδι, σοκάρει με τη λεπτομερή εξιστόρηση της περιπέτειάς του.
Το τελευταίο γράμμα του, παραμονή του θανάτου του (10 Νοεμβρίου 1891) αφορά δουλειές και ταξίδι ξανά στο Χαράρ.
(σημ. οι εκδόσεις Νεφέλη εκδώσαν με τίτλο «γράμματα του Αρθούρου Ρεμπώ» μια πληρέστερη συλλογή, ακόμα και σχετικά με το διάστημα μεταξύ 17ης Αυγούστου 1880 και 9ης Νοεμβρίου 1891, το 1984 σε μετάφραση Κωστή Παπά, εισαγωγή, επιμέλεια και σημειώσεις της Βερονίκης Δαλακούρα.
Συμπεράσματα για έναν ποιητή που δεν επιτρέπει τα συμπεράσματα: ο Ρεμπώ αποδεικνύεται ευρύτερος από το έργο του. Η ζωή του είναι βιωμένη ποίηση. Η περιβόητη σιωπή του είναι ένας άλλος τρόπος ποιητικής (;) έκφρασης, ένας άλλος τρόπος φανερώματός του. Αυτό είναι μια σπινοζική αντίληψη του φαινομένου Ρεμπώ.
ΥΓ. Τα γράμματα του Ρεμπώ ίσως δεν έχουν «πραγματικό» παραλήπτη. Εκφράζουν την εσωτερική του ανάγκη να γοητευτεί από ταξίδια και τόπους σε μέρη άγνωστα. Οι δουλειές είναι πρόφαση. Η Αφρική είναι το βασίλειο όπου προμηνύει την είσοδό του (μπαίνω στη βασιλεία των υιών του Χαμ)

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Διαβάζοντας τα γράμματα του Ρεμπώ,δοκίμασα μια πικρή γεύση...Σε αυτό το υφολογικά άγονο γλωσσικό τοπίο,πού βρίσκεται ο δαιμονικός έφηβος,η έντρομη και τρομερή μορφή που μάς κληροδότησε ο "Μύθος"; Ποιος είναι τελικά ο Ρεμπώ και μπορούμε άραγε να συλλάβουμε το συνεχώς διαφεύγον πρόσωπό του; Μας είχε πάντως προειδοποιήσει..."Je est un autre".
Τι συνέβη κι αυτός ο σπουδαίος ποιητής βυθίστηκε σε μια σιωπή...τόσο ηχηρή;(εν παρόδω,ας θυμηθούμε και τη σιωπή του δικού μας Αναγνωστάκη...)Και εδώ παρεισφρύει ένα ζήτημα της τέχνης.Πως κάθε έκφραση,κάθε απόπειρα επικοινωνίας,κάθε γλώσσα,τείνει νομοτελειακά στην αυτοακύρωσή της,στην ανεξιχνίαστη Ζώνη της σιωπής.

Vasilis Simeonidis είπε...

Γειά σου Stalker 85,

νομίζω ότι το σχόλιό σου συμπληρώνει τις σκέψεις που έκανα στο ποστ.

Και, νομίζω ότι, απάντηση στα ερωτήματα είναι ό ίδιος ο δημιουργός...

Ανώνυμος είπε...

Έτσι είναι.Ο δημιουργός,μέσα από τις επάλληλες μεταμορφώσεις του,διαρρηγνύει το στενό περίβλημα της ταυτότητας και αποδρά...διαρκώς! Το ερώτημα παραμένει."Γιατί η ποίηση δεν είναι ένας τρόπος να μιλήσουμε,αλλά ο καλύτερος τοίχος να κρύψουμε το πρόσωπό μας."

Vasilis Simeonidis είπε...

η σιωπή είναι μια οριακή γλωσσική χρήση