Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 08, 2008

332 λέξεις για τον «καιρό του Βουλγαροκτόνου» της Πηνελόπης Δέλτα

Ο Κωνσταντίνος και ο Μιχαήλ, δυο πιτσιρίκια, που γίνονται κατάσκοποι καθώς μεγαλώνουν δίπλα στον προστάτη τους, το Νικήτα. Ζώντας ανάμεσα στους Βούλγαρους του Σαμουήλ φέρονται ως Βούλγαροι, κατασκοπεύουν και υπηρετούν τον Βασίλειο Βουλγαροκτόνο. Πρόσωπο επίσης του βιβλίου είναι η Αλεξία που στο μεγαλύτερο μέρος εμφανίζεται ως βουβή Βουλγάρα.
Η Δέλτα πλέκει το μύθο με άξονα ιστορικά γεγονότα όπως η καταστροφή της Αδριανούπολης το Δεκαπενταύγουστο του 1004, οι μάχες του Σπερχειού 997, του Αξιού 1004, του Κλειδίου 1014 με τη γνωστή τύφλωση των Βούλγαρων στρατιωτών, κλπ
Το μυθιστόρημα έχεις σαφώς ιστορικά στοιχεία ιδωμένα από την «ελληνική» οπτική. Πατρίδα και θρησκεία είναι οι υπέρτατες αξίες που τονίζονται με κάθε ευκαιρία. Οι ήρωες του βιβλίου υπηρετούν την πατρίδα, με τη σημερινή έννοιά της, όπως αυτή προβάλλεται στο παρελθόν του 10-11ου αι. Τολμούν, κινδυνεύουν υπόκεινται σε βασανιστήρια βάζοντας τον εαυτό τους σε δεύτερη μοίρα. Και εδώ βρίσκεται η ένσταση σχετικά με τον ιστορικό χαρακτήρα του βιβλίου. Κατά πόσο μπορούμε να μιλάμε για εθνική συνείδηση, όπως θέλει η Δέλτα, σε μια εποχή όπου το χαρακτηριστικό των κρατικών μορφωμάτων είναι σαφώς ένα μωσαϊκό λαών που ζουν ως υπήκοοι στα ίδια εδάφη;
Βέβαια η σχετική αξιοποίηση και χρησιμοποίηση της ιστορίας για πολιτικούς και ιδεολογικούς σκοπούς είναι αυταπόδεικτη, δεν γίνεται να έχουμε «ουδέτερη» ιστορία αλλά το εν λόγω μυθιστόρημα θυμίζει το «Μακεδονία ξακουστή…». Είναι συνεχείς οι φράσεις για την Πατρίδα και το Θεό («ύστερα από το Θεό, ένα πράμα στον κόσμο πρέπει να λατρεύομε, την Πατρίδα…», «για το Θεό σας πολεμάτε και για το Βασιλέα…», «για την Πατρίδα και το Βασιλέα» κλπ
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο γεωγραφικός χώρος της ευρύτερης Μακεδονίας όπου διαδραματίζονται τα γεγονότα. Τα τοπωνύμια (Γκιουμουλτζίνα, Μελένικο, Βοδενά, Μογλενά, κλπ) και η φυσιολογία των εδαφών όπως περιγράφονται από τη συγγραφέα μαρτυρούν την κατάσταση που επικρατούσε ίσως και κατά την εποχή της συγγραφής του βιβλίου, δηλαδή το 1911 λίγο πριν ξεσπάσουν οι Βαλκανικοί πόλεμοι.
Η αφήγηση πολλές φορές γίνεται κουραστική καθώς η συγγραφέας πλατειάζει ή επανέρχεται σε γεγονότα. Η πλοκή είναι προβλέψιμη, σχηματική. Το ίδιο σχηματικοί σκιαγραφούνται και οι χαρακτήρες.

8 σχόλια:

andreaskk είπε...

το πιο κακο και βαρετο βιβλιο που διαβασα ποτε μου.μην το αγορασεται

Ανώνυμος είπε...

"το πιο κακο και βαρετο βιβλιο που διαβασα ποτε μου.μην το αγορασεται"
Σιγουρα δεν είναι και τοσο ωραιο οσο το περιμένει ένα παιδί, αλλά πρέπει να σκεφτούμε πως γραφτηκε έναν αιώνα πριν περίπου και τα δεδομένα ήταν τότε διαφορετικά. Μην κατακρίνουμε το κάθε βιβλίο αν δεν σκεφτούμε τα δεδομένα της εποχής που γράφτηκε! Τότε θα ήταν σίγουρα τέλειο, αλλά και τώρα δεν είναι κι άσχημο! Α! Και κάτι ακόμα... στο τέλος το "αγοράσεται" που γράφεις γράφεται με ΕΨΙΛΟΝ (ε)!!!!!!!!!!

Κωνσταντίνος Κρινίτης είπε...

Διάβασα το βιβλίο για πρώτη φορά, όταν ήμουν οκτώ ετών. Το διάβασα και το ξαναδιάβασα, όπως και ο γιος μου. Η αυτοθυσία και η αγάπη και η πίστη σε ανώτερες αξίες και ιδανικά είναι τα όπλα του ανθρώπου για να αντιμετωπίσει την αθλιότητα, τη βαρβαρότητα, την ισοπέδωση. Τώρα, το αν αυτό στρέφεται εναντίον της "μοδάτης" προόδου και του καταναγκαστικού, επιβαλλόμενου, πολυδιαφημιζόμενου και υποκριτικού ανθρωπισμού είναι άλλο θέμα. Εμένα με συγκλόνισε. Ο Κρινίτης έγινε το ίνδαλμά μου. Και όσον αφορά τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες και την ανθρωπογεωγραφία της περιοχής, η Π.Σ. ΔΕΛΤΑ το αποσαφηνίζει, λέγοντας πως οι χωρικοί, σε μεγάλο βαθμό, άλλαζαν στρατόπεδο από τη μια μέρα στην άλλη. Και παρεμπιπτόντως, τι σημαίνει ακριβώς "ιδωμένο από την ¨ελληνική¨σκοπιά"; Έπρεπε η συγγραφέας να το "δει" από τη βουλγαρική ή την παγκόσμια σκοπιά; Μυθιστοριογράφος είναι, όχι ιστορικός. Αν και έχω τη γνώμη πως και η Ιστορία κάτι ανάλογο κατέγραψε. Και άραγε πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα; Άλλο η ειρηνική συνύπαρξη και άλλο το ξεπούλημα και η παραποίηση, η αποσιώπηση και ο εξωραϊσμός. Γιατί κατακρίνεται το προσωνύμιο "Βουλγαροκτόνος" και αντιμετωπίζεται ως αναγκαιότητα πολέμου π.χ. η σφαγή στην Ανδριανούπολη;
Επιπροσθέτως αναφορά στη μάχη του Σπερχειού (997 μ.Χ) γίνεται στο "Για την Πατρίδα" και όχι στο "Τον Καιρό του Βουλγαροκτόνου".
Ευχαριστώ

Vasilis Simeonidis είπε...

Τα ζητήματα με τα ιστορικά μυθιστορήματα είναι πολλά. Σε κάποια απ’ αυτά στέκεται το σύντομο δημοσίευμα.
Νομίζω ότι είναι σαφές ότι η οπτική της Δέλτα προβάλει στο παρελθόν στοιχεία της ιδεολογίας του παρόντος. Είναι και αυτός ένας τρόπος, σύμφωνοι, που μπορεί να ευνοήσει ταυτίσεις κ.λπ. κυρίως όταν πρόκειται για λογοτεχνία.

Όσο για τις αναφορές στη μάχη του Σπερχειού μπορείς να τις ξαναδείς στις πρώτες σελίδες του βιβλίου (ή εδώ http://www.24grammata.com/wp-content/uploads/2013/04/Penelope-Delta-ton-kero-tu-Vylgaroktonu-24grammata.pdf.pdf στις σελίδες 17, 23, 24, 28, 45)

Ανώνυμος είπε...

Αγαπημένο βιβλίο. Όταν το διάβασα πρώτη φορά ήμουν 10 χρονών και το λάτρεψα. Το πρότεινα, το δάνεισα, το έκανα δώρο, το ξαναδιάβασα επανειλημμένα. Ερωτεύτηκα τον Κωνσταντίνο, συγκινήθηκα με τις περιπέτειες και έκλαψα για το ερωτικό τρίγωνο... Επίσης το ιστορικό και γεωγραφικό πλαίσιο είναι πραγματικό και απαιτήθηκε σίγουρα πολύ μελέτη από τη συγγραφέα. Μακεδονία ζω και το θεωρώ το καλύτερο κείμενο μαζί με τα " μυστικά του βάλτου" για να μπει κανείς αβίαστα στο νόημα του τι γινότανε και γίνεται με τη Μακεδονία, τη στιγμή που το επίσημο κράτος αδιαφορεί και θέλει μάλλον να ξεχαστούν και η ιστορία και οι αγώνες της ελληνικής Μακεδονίας γιατί προφανώς έτσι βολεύει κάποιους.

Ανώνυμος είπε...

Το διάβασα όταν ήμουν 9 χρονών.

kiraly είπε...

Το διάβασα μέσα σε τρεις μέρες μικρός..όσοι το κατηγορούν δεν έχουν σχέση με τον ελληνισμό...Μικρασιάτης και Μακεδόνας ζώντας στα μέρη που περιγράφει σε μια ιστορία που επαναλαμβάνετε...ο προαιώνιος χειρός των Ελλήνων ο Βούλγαρος επιστρέφει με τους προδότες του έθνους τότε και τώρα...τα κάστρα πέφτουν ο μέσα αλλωστε...η μακρυνή μικρασιατική μου πατρίδα με την χιλιοχρονη χριστιανική αυτοκρατορία υπερασπίζετε τον ελληνισμο στα Βαλκάνια που χάνετε...η νότια Ελλάδα σλαβοποιηθηκε..Μακεδονία Θράκη και Μικρασία δίνουν την μάχη...όλα τα παιδιά πρέπει να το διαβάσουν για να καταλάβουν ποιοι είμασταν καποτε..Χαιρε Βασιλείς Βουλγαροκτόνος..Νικά ο Αετός χαίρε Π.Δελτα!

kiraly είπε...

Το διάβασα μέσα σε τρεις μέρες μικρός..όσοι το κατηγορούν δεν έχουν σχέση με τον ελληνισμό...Μικρασιάτης και Μακεδόνας ζώντας στα μέρη που περιγράφει σε μια ιστορία που επαναλαμβάνετε...ο προαιώνιος χειρός των Ελλήνων ο Βούλγαρος επιστρέφει με τους προδότες του έθνους τότε και τώρα...τα κάστρα πέφτουν ο μέσα αλλωστε...η μακρυνή μικρασιατική μου πατρίδα με την χιλιοχρονη χριστιανική αυτοκρατορία υπερασπίζετε τον ελληνισμο στα Βαλκάνια που χάνετε...η νότια Ελλάδα σλαβοποιηθηκε..Μακεδονία Θράκη και Μικρασία δίνουν την μάχη...όλα τα παιδιά πρέπει να το διαβάσουν για να καταλάβουν ποιοι είμασταν καποτε..Χαιρε Βασιλείς Βουλγαροκτόνος..Νικά ο Αετός χαίρε Π.Δελτα!