Να βλέπεις στον έρωτα, Χόρχε Μπουκάι/Σίλβια Σάλινας

Αν και υπάρχει ένας βασικός σκελετός αφήγησης, ήρωες κλπ., το βιβλίο θυμίζει εγχειρίδιο συμβουλευτικής ψυχολογίας περισσότερο από μυθιστόρημα (στοιχείο που υποβάλλεται και από τον κραυγαλέο/κράχτη τίτλο, ο οποίος συνοδεύεται από τη μικρογράμματη φράση «με τα μάτια ανοιχτά»!). Κι αυτό γιατί υπάρχουν ολόκληρες σελίδες γραμμένες σα να’ χουν αντιγραφεί από βιβλίο ψυχολογίας, σελίδες καθαρά θεωρητικού περιεχομένου. Δεν είναι τυχαίο βέβαια, που οι συγγραφείς του είναι ο μεν Χόρχε Μπουκάι ψυχοπεραπευτής της σχολής Γκεστάλτ στο Μπουένος Άυρες, η δε Σίλβια Σαλίνας ψυχολόγος που μυήθηκε στη σχολή Γκεστάλτ. Δεδομένου ότι η σχολή Γκεστάλτ αντιμετωπίζει την προσωπικότητα ως ψυχοσωματική ολότητα, και την ψυχοθεραπεία ολιστικά, το θεωρητικό μέρος που παρεισφρέει μέσα στο βιβλίο παρουσιάζει από μόνο του ένα ενδιαφέρον.
Ωστόσο, το εύρημα για να ενταχτεί όλο αυτό το υλικό σε μυθιστορηματική πλοκή είναι παιδαριώδες, και ο συγγραφέας φαίνεται να απευθύνεται σ’ ένα πολύ ευρύ κοινό, προσπαθώντας να κάνει εκλαϊκευμένα προσιτή τη θεωρία, και μάλιστα πάνω στο «καυτό»/πιασάρικο θέμα των ερωτικών σχέσεων: ο Pομπέρτο δέχεται ένα e-mail που ολοφάνερα δεν απευθύνεται σε κείνον, αλλά πρόκειται για ένα μέιλ συνεργασίας που απευθύνει η άγνωστη ψυχολόγος Λάουρα σε κάποιον συνεργάτη και παλιό γνώριμό της από επαγγελματικά συνέδρια, τον Φρέντυ, με υλικό για το βιβλίο ψυχολογίας που του προτείνει να γράψουν από κοινού, με θέμα τη «θεραπεία ζεύγους». Από διαβολιά της τύχης (και ζαβολιές του ίντερνετ), τα μέιλ της Λάουρας φτάνουν στο διαδικτυακό ταχυδρομείο του Ρομπέρτο και στο μυθιστόρημά μας παρατίθενται αυτούσια, με όλο το προς δημοσίευση υλικό. Το ενδιαφέρον του λαθραναγνώστη Ρομπέρτο (ο οποίος έχει προβλήματα με την κοπέλα του) εντείνεται όλο και πιο πολύ και σιγά σιγά αποκτά τέτοια εξάρτηση που επινοεί κόλπα για να υποκλέπτει όλο και περισσότερα στοιχεία, ώσπου η εμμονή του τού δίνει το θράσος να παρεμβαίνει, να απαντά και να παριστάνει τον Φρέντυ. Η όλη πλοκή προχωρά μέσω διαδικτύου, και τα αποσπάσματα του εγχειριδίου ψυχολογίας είναι εκτενέστατα, πολλές φορές κουραστικά και άσχετα με τη βασική υπόθεση. Σύντομα γεννιέται ένας διαδικτυακός …έρωτας που σπρώχνει τον Ρομπέρτο να επισκεφτεί δια ζώσης τη Λάουρα ως πελάτης, η οποία με τη σειρά της τον ερωτεύεται κλπ. Το χάπυ έντ ολοκληρώνεται όταν το τρίτο μέλος της τριάδας, ο Φρέντυ, έχοντας ανακαλύψει την απάτη, …ευχαριστεί τον Ρομπέρτο που του έδωσε το τέχνασμα για να «στήσει» το βιβλίο του, το βιβλίο δηλαδή που προφανώς κρατάμε στα χέρια μας!
Μπορεί κανείς να «ψαρέψει» παρομοιώδεις εκφράσεις (π.χ. αν θέλεις τα όνειρά σου να γίνουν πραγματικότητα ξύπνα) ή ενδιαφέροντα αποσπάσματα πάνω στις ανθρώπινες σχέσεις, τον έρωτα, την αγάπη και τη ζήλεια, αν και κάποια έχουν έντονο θυμοσοφικό χαρακτήρα, κάπως δογματικό και απόλυτο όπως αυτό που τονίζεται σαν μόττο «έρωτας είναι να αγαπάς τις ομοιότητες και αγάπη να ερωτεύεσαι τις διαφορές», χαρακτήρα που παραπέμπει σε νεανικά περιοδικά με συμβουλές. Αλλά είναι φανερή η αμηχανία του συγγραφέα να δώσει ένα αξιοπρεπές τέλος στο «εύρημα» που πλαισιώνει τη θεωρία, και το αποτέλεσμα είναι μάλλον το αντίθετο.

Χριστίνα Παπαγγελή