Το τελευταίο ταγκό στο Μπουένος Άιρες, Ζεράρ Ντελτέιγ

          Ένα αστυνομικό μυθιστόρημα άξιο προσοχής, που θα μπορούσε κάλλιστα να το χαρακτηρίσει κανείς και κοινωνικό, εφόσον η πλοκή αφορά πωλήσεις γαλλικών όπλων σε Αργεντινή (1982, εποχή στρατιωτικής δικτατορίας και πολέμου στα Φώκλαντς), ξέπλυμα χρημάτων και εκβιασμούς πολιτικών προσώπων για κατάχρηση οικονομικής δύναμης και εξουσίας. Παράλληλα, εξίσου μεγάλη βαρύτητα φαίνεται να έχει και ο έρωτας, ικανοποιώντας την ανάγκη του αναγνώστη (της αναγνώστριας μάλλον!) για συναίσθημα… Ίσως μάλιστα και ο «πιασάρικος» αλλά ψιλοάσχετος τίτλος υποδηλώνει ότι ο έρωτας αυτός έχει ιδιαίτερη βαρύτητα…

          Γιατί το αγιάτρευτο πάθος του δημοσιογράφου αφηγητή- πρωταγωνιστή Λουμπέν  για τη γοητευτική Λόρα, τη μοιραία «γυναίκα της ζωής του» ήταν και η αιτία που έκανε τον ήρωα να δεχτεί, μετά από δεκαπέντε χρόνια χωρισμού, να αναλάβει μια άκρως επικίνδυνη αποστολή: να ταξιδέψει στο Μπουένος Άιρες όπου έχει βρει καταφύγιο ο άντρας της Λόρας, ο υπό διωγμόν τώρα και πάλαι ποτέ ανερχόμενος πολιτικός Ζιλμπέρ (κοινός φίλος από τα φοιτητικά χρόνια, τότε που και οι τρεις συμμετείχαν με πάθος σε αριστερές συγκεντρώσεις) και να παραλάβει (ο ήρωας) κάποια πολύτιμα έγγραφα με τα οποία ο Ζιλμπέρ  εκβιάζει σημαίνοντα πρόσωπα για εμπλοκή τους σε σκάνδαλα. Παρόλο που δεν υπήρχε συμφωνία απέλασης μεταξύ Γαλλίας και Αργεντινής, ο φόβος του Ζιλμπέρ ότι τον παρακολουθούν για να τον σκοτώσουν ή για να του κλείσουν το στόμα, τον αναγκάζει να προστατευτεί αναζητώντας  κάποιο έμπιστο δημοσιογράφο που να δημοσιεύσει τα καυτά έγγραφα, έστω τμηματικά (όχι όλα φυσικά, έτσι ώστε να κρατήσω πυρομαχικά).

         Ή, τουλάχιστον, αυτή είναι η εκδοχή της Λόρας- γιατί τον καλοπροαίρετο ρομαντικό ήρωα τον περιμένουν πολλές πολλές εκπλήξεις… Ψάχνοντας το παρελθόν του Ζιλμπέρ νιώθει, όπως λέει και ο ίδιος, ότι μπαίνει μέσα σε φιδοφωλιά. Με το τυράκι της ερωτικής επανασύνδεσης με τη Λόρα, μπαίνει στον κόσμο των παρακολουθήσεων, της «προστασίας», των εκβιασμών… Μυστικοί επαγγελματίες πληροφοριοδότες που προκύπτουν από το πουθενά προσεγγίζουν τον κατάπληκτο ήρωα (όταν ενδιαφέρεται κανείς για μια προσωπικότητα, κύριε Λουμπέν, υπάρχουν πολλά επίπεδα πληροφόρησης. Ψάχνουμε τέτοιου είδους πληροφορίες μόνο στο τρίτο επίπεδο. Σε ό, τι αφορά εσάς, περιοριστήκαμε για την ώρα στο πρώτο επίπεδο) και προσπαθούν να εκμαιεύσουν πληροφορίες, εξυπηρετώντας διαφορετικά συμφέροντα. Είναι απίστευτο πώς κινείται όλος αυτός ο κόσμος της διαπλοκής (δικαστές, ανακριτές, πρέσβεις, παλιοί στρατιωτικοί-βασανιστές), πώς επιδεικνύει τη δύναμή του (ξέρεις τη βασική αρχή της καλής διπλωματίας: πρέπει να δείξεις τη δύναμή σου για να μη χρειαστεί να την χρησιμοποιήσεις. Αν ο άλλος επιμένει, αρχίζεις με μια μικρή επίδειξη: βομβαρδίζεις κάποιες θέσεις, για να δείξεις πως είσαι αποφασισμένος, χωρίς να προκαλέσεις πολλές ζημιές), πού στηρίζεται, πώς επιπλέει. Δολοφονίες, κυνηγητά, απαγωγές, «συνεντεύξεις» και ανακρίσεις δείχνουν στον Λουμπέν ότι τα όρια μεταξύ πολιτικής και μαφίας δεν είναι πολύ σαφή, ότι ο αγώνας κατά στρατιωτικών και αστυνομικών που παρέμειναν ατιμώρητοι δεν έχει τελειώσει ακόμη, ότι ο ρόλος του Σοβό είναι πολύ πιο σκοτεινός απ’ ότι είναι ανεκτό, γιατί…  το να βάζεις χέρι σε κάποιο ταμείο είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα από το να συμμαχείς σε μια σπείρα δολοφόνων και βασανιστών. Το αποκορύφωμα της «έρευνάς» του είναι η πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση με τον παλιό αρχιβασανιστή, Μασιέρι, ένα κάθαρμα που σκότωσε και βασάνισε με τα ίδια του τα χέρια, υπεύθυνο για άπειρες απαγωγές παιδιών, που τότε έκανε τις διαπραγματεύσεις για την αγορά των όπλων και πιθανόν προστάτευε τον Σοβό. Άλλωστε, σιγά σιγά κι ο ίδιος ο πρωταγωνιστής συνειδητοποιεί ότι οι φρικτές μέθοδοι βασανισμού δεν έχουν εξαλειφθεί ακόμη, όπως το μαρτύριο του ηλεκτρισμού,  παγκόσμια τεχνική των βασανιστών από Γάλλους, Γερμανούς και Αμερικανούς (είχα διαβάσει τη διήγηση του Ανρί Αλλέγκ σχετικά με τα βασανιστήρια που του είχαν κάνει οι Γάλλοι αλεξιπτωτιστές σε μια βίλα στην Αλγερία. Ήξερα πολύ καλά τα μαρτύρια τραβούσαν τα θύματα: νευρικοί σπασμοί, λαιμό στεγνός, δόντια που χτυπούσαν μέχρι που έκοβαν τη γλώσσα κλπ. κλπ.)
         Εμείς παρακολουθούμε τις εσωτερικές σκέψεις του ήρωα που προσπαθεί να βγάλει άκρη μέσα από τα ψέματα, τις ίντριγκες και τη διαφθορά, και μπαίνει όλο και πιο βαθιά στο λαβύρινθο, αντιμετωπίζοντας ηθικά διλήμματα, νιώθοντας απανωτές διαψεύσεις (τα λόγια του fiscal [=ανακριτή] κλωθογύριζαν στο κεφάλι μου σαν υπότιτλοι που παρελαύνουν αδιάκοπα)  και διακινδυνεύοντας πολλές φορές την ίδια του τη ζωή˙ κι όλα αυτά στο εγγυημένο α΄ενικό, που μας επιτρέπει να συμμετέχουμε και στον αναστατωμένο συναισθηματικό του κόσμο. Πέραν του κοινωνικού ενδιαφέροντος που αυξάνεται όσο η υπόθεση εξελίσσεται σε πολιτικό θρίλερ, η καθαυτό ιστορία έχει… αξιοπρεπή αστυνομική εξέλιξη, απρόσμενες ανατροπές και ικανοποιητικές απαντήσεις.

Χριστίνα Παπαγγελή