Τέα Χάλο (Τhea Halo), Ούτε το όνομά μου

Βιβλίο που το αγόρασα κάπως εκβιαστικά (πλασιέ), για λόγους βιβλιοθηκονομικούς και το διάβασα για … εσωτερική κατανάλωση! Παρόλ’ αυτά, με αποζημίωσε με το παραπάνω, γιατί, πέρα από το ότι καλύπτει μια ιστορική φάση που έχει πάντα ενδιαφέρον (διωγμό Ποντίων, Ασσυρίων (!!!) και Αρμενίων), είναι ελκυστικός ο τρόπος γραφής αλλά και αξιόλογο το συγκεκριμένο πρωταγωνιστικό πρόσωπο.
Η Thea Halo είναι αμερικανίδα υπήκοος, ποντιακής καταγωγής από μητέρα και ασσυριακής από πατέρα. Αποφάσισε να καταγράψει την ιστορία της μητέρας της, η οποία εκδιώχτηκε από ένα χωριό «που δε θυμάται ούτε τ’ όνομά του ούτε είναι πια καταγραμμένο στους χάρτες», στα πλαίσια της τακτικής των Τούρκων να ξεριζώνουν ολόκληρα χωριά και να οδηγούν τους πληθυσμούς σε θάνατο από τις κακουχίες.
Η δομή του βιβλίου, δυσοίωνη στη αρχή ( ελεύθερη αφήγηση, μπλα μπλα, ό,τι θυμάμαι χαίρομαι), καθώς και η αναφορά στους Ασσύριους ενίσχυσαν τη δυσπιστία που είχα όταν το αγόρασα. Στη συνέχεια όμως: α) ξεκαθαρίζει η υπόθεση με τη μειονότητα των Ασσυρίων και την ταυτότητά τους β) γίνεται διάκριση μύθου και ιστορίας με πηγές και βιβλιογραφία γ) η υπόθεση είναι συναρπαστική από μόνη της δ) η δομή φαίνεται να εξυπηρετεί κάτι: περιμένεις πια με αγωνία την επιστροφή στο σήμερα, όπου η ηρωίδα μάνα επιστρέφει στη γενέθλια γη για να βρει παλιά ίχνη. Σ’ όλη την πορεία έχεις συμ- παθήσει αυτή τη γυναίκα, όχι μόνο για τα βάσανα που πέρασε, αλλά και για τον «τρόπο» της, που δεν διαγράφεται παρά μέσα από τις επιλογές της. Έτσι, όταν η ηρωίδα αφηγήτρια (η κόρη) τελειώνει το βιβλίο, το τέλος αυτό σου (μου) αποκαλύπτει το γιατί αυτή η συγκλονιστική –έτσι κι αλλιώς- ιστορία δεν ήταν απλώς μια ιστορία (δηλαδή εκφράζει αυτό που ήδη έχει νιώσει ο αναγνώστης αλλά δεν έχει προλάβει να κατονομάσει).
(σελ. 490):
Και τότε κατάλαβα γιατί είχα γίνει από παιδί προστάτιδα της μητέρας μου. Κατάλαβα τι ήταν αυτό που είχε κι επιχειρούσα πάντα να προστατεύσω. Ήταν η αθωότητά της. Η γενναιοδωρία της. Η άνευ όρων αγάπη που της επέτρεπε να τα καταφέρνει σαν μητέρα μας, ανεξάρτητα από τα εμπόδια που βάζαμε εμείς ή κάποιοι άλλοι στο δρόμο της. Δεν υπήρχε τίποτα που να μη μπορείς ν’ αγαπήσεις στη μητέρα μου. Μπορούσες να χωθείς στη μεγάλη της αγκαλιά κι όλα σου τα προβλήματα να εξαφανιστούν.
Αλλά αυτή η αθωότητα που νόμιζα ότι προστάτευα στην μητέρα μου δεν ήταν τελικά καθόλου αθωότητα. Καταλάβαινα τώρα ότι ήταν μια βαθιά εδραιωμένη γνώση του κόσμου, μια βαθιά εδραιωμένη σοφία. Η άνευ όρων αγάπη και γενναιοδωρία της μητέρας μου δε βασίζονταν στην άγνοια του κόσμου, αλλά στη βαθιά γνώση των παιχνιδιών που παίζει η μοίρα και του αβέβαιου ελέγχου που έχουμε σε όλους όσους αγαπάμε.